Nieuwe hoofdmotor...elektrische aandrijving.

Alles wat in de machinekamer draait en andere techniek.

Moderators: sailor wim, frank

Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Nieuwe hoofdmotor...elektrische aandrijving.

Bericht door Boekel »

Op verzoek alvast een nieuw draadje...

Ik wil mijn boot (diesel-) elektrisch gaan aandrijven, de boegschroef (die nog geïnstalleerd moet worden) heb ik al een elektromotor en frequentieregelaar voor (15 kW), voor de hoofdmotor ben ik ook al aan het verzamelen...

Afbeelding
Een 75 kW frequentieregelaar...
Afbeelding
Die voor mijn toepassing tot 90 kW mag aansturen.

Nu nog een elektromotor (6 polig dus ongeveer 990 toeren per minuut) van 60 a 90 kW, en een paar aggregaten, en ik kan varen ;)

Ik ga uit van een klein (30 a 40 kVA) en een groot (80-120 kVA) aggregaat, welke apart of gekoppeld kunnen draaien om het gevraagde vermogen te kunnen leveren.

schieten maar!
Gebruikersavatar
sailor wim
Berichten: 2662
Lid geworden op: vr nov 30, 2007 11:53 pm
Locatie: Den Haag

Bericht door sailor wim »

Hoi Boekel,

Ik ben geen electro techneut, maar vraag mij af waarom jij dit wil?
Bij een elec. auto levert het afremmen weer energie op.
Wegen de transmissie verliezen het prijs verschil met witte/rode diesel op?
Zomaar wat vragen die bij mij opkomen.
Gr Wim.
Als iedereen bezig is om gezien te worden, wie kijkt er dan nog?
Gebruikersavatar
frank
Site Admin
Berichten: 803
Lid geworden op: zo nov 11, 2007 9:18 pm
Locatie: Cuijk (nb)
Contacteer:

Bericht door frank »

Zo Boekel,
dus jij wilt al varende 'vonken gaan trekken" :D

Diesel-electrische voortstuwing is in beweging op het moment, maar.. voor bepaalde soort vaartuigen.
Een Frans voorbeeld: rondvaartboot had twee motoren voor aandrijving + een dikke generatorset voor horecabedrijf.
Motoren rookten en stonken wat niet aangenaam was voor de passagiers en waren aan vervanging toe.
Een ingenieursburo maakte een plan en nu draait daar een fikse generatorset met emissiearme motor en die drijft twee
20 kw schroefasmotoren aan en de hele horeca.
Iedereen blij, minder stank en brandstofverbruik en de hele zaak verdient zich in enkele jaren weer terug.
Dat is dus commercieel..

Privé is een andere zaak.
Je gaat een generatorset zetten en die gaat via een frequentieomvormer met hoog rendement een schroefasmotor aandrijven.
Electrisch varen heeft voordelen, je bent niet afhankelijk van de plek van de aandrijfmotor, je kunt erg goed geluidisoleren,
een rustig en constant toerental etc. Maar, het rendement is en blijft een stuk minder dan een directe verbinding en dat kost geld.
Dat kun je deels compenseren door er een grote accuset tussen te plaatsen waar de frequentieomvormer zijn stroom direct afneemt,
dan krijg je belastingvoordeel. Hybrideaandrijving heet dan dan...
Maar toch.. het blijft elektriek en vocht en onderhoudsgevoelig lijkt me zo.En slaat je pacemaker niet een slagje
over af en toe vanwege electrische zwerfvelden??

In Canal&riverboat stond net een stukje over hydraulische aandrijving in verband met het plaatsen van de hoofdmotor.
De techneuten daar zeggen dat je dat niet moet doen vanwege de grote verliezen die je onderweg in de aandrijving krijgt..
gr FRank

\\ Blind vertrouwen in de autoriteiten is de grootste vijand van de waarheid. Albert Einstein //
Afbeelding
Gebruikersavatar
KarelE
Berichten: 2079
Lid geworden op: za dec 22, 2007 7:04 pm
Locatie: Ouderkerk aan den IJssel
Info: Beurtmotor Johanna
Katwijker uit 1926
LBD: 23,90 - 3,95 - 1,20
Max H: 3,40, Min H: 2,20
Werf: Tijssen, Leiden
Motor: Kromhout 4TS117 uit plm. 1962
70PK bij 1500 rpm
KK: Twindisc, reductie 1,98:1
Ligplaats: Gouda

Bericht door KarelE »

Interessant topic!


Een tijdje terug stond er op de schuttevaer site een artikeltje over electrisch aandrijven met gelijkstroomgeneratoren. Die gelijkstroom wordt vervolgens weer electronisch omgezet in wissel/draaistroom met het juiste voltage, waarmee vervolgens een AC motor kan worden aangedreven. (http://www.schuttevaer.nl/nieuws/techni ... -niet.html)

Een variant met AC wordt hier genoemd :http://www.schuttevaer.nl/nieuws/techni ... -niet.html

Voordeel is dan dat een DC generator bij afnemende energievraag langzamer kan gaan draaien. Zo kunnen meerdere generatoren met verschillende vermogens naar behoefte worden bij- of afgeschakeld, en met varierend toerental toch belast blijven draaien. Dat voorkomt verglazing in de cilinders door onbelast met hoog toerental te draaien, en het schijnt ook de uitstoot positief te beinvloeden.

Verder heb je misschien ook niet zoveel vermogen nodig op je E-motor: die levert immers direct al z'n koppel. Als je niet oppast heb je veel te veel vermogen, dat alleen maar 'verstookt' wordt t.b.v. grotere hekgolven bij het (proberen) te overschrijden van je rompsnelheid.

Groet, CJ
Time's fun when you're having flies Quote van Kermit the frog.
johan
Berichten: 223
Lid geworden op: vr nov 30, 2007 8:59 pm
Locatie: Roeselare (België)
Contacteer:

vermogen

Bericht door johan »

ik heb ook zo m'n twijfels over de vermogens die je denkt te moeten installeren.
Elektrische motoren hebben nu eenmaal het immense voordeel dat je altijd over maximaal koppel beschikt, wat bij rechtstreekse aandrijving niet het geval is. En koppel is wat je nodig hebt om te varen ☺☺
In theorie kun je dus met minder vermogen zeker uit de voeten.
Moderne diesels halen hun maximale koppel al vanaf ongeveer 1000 rpm, dan leveren ze maar zo'n 50 % van hun max vermogen. Hoe dat zit met jouw huidige motor zou je eens moeten uitvogelen.
Je zou dus met zowat het halve vermogen ook al toekomen...
Elektrische motoren hebben over het algemeen een hoog rendement, dus de output van je generatoren zou in dat geval ongeveer ruim de helft van je huidige vermogen mogen zijn...
Overkill heeft in deze weinig zin, het is zaak je generator zo te kiezen dat hij voor de gevraagde output maximaal rendement geeft.
Sowieso is dit een heel interessante discussie waar nog wel veel inkt zal over vloeien ☺☺
Speel zelf al een tijdje met de idee om hetzelfde te doen, maar dan hydraulisch (whoehaaah ☺☺☺)....

grts
Johan
ik hield van haar, maar ben het bijna allemaal kwijt...
Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Bericht door Boekel »

frank schreef:Zo Boekel,
dus jij wilt al varende 'vonken gaan trekken" :D
Jup :)
frank schreef:Diesel-electrische voortstuwing is in beweging op het moment, maar.. voor bepaalde soort vaartuigen.
[knip]

Privé is een andere zaak.
Je gaat een generatorset zetten en die gaat via een frequentieomvormer met hoog rendement een schroefasmotor aandrijven.
Electrisch varen heeft voordelen, je bent niet afhankelijk van de plek van de aandrijfmotor, je kunt erg goed geluidisoleren,
een rustig en constant toerental etc. Maar, het rendement is en blijft een stuk minder dan een directe verbinding en dat kost geld.
Klopt, maar je rendement is weer groter als je op een klein aggregaat kan varen, met de accu+omvormers als 10 - 20 kW ondersteuning.
frank schreef:Dat kun je deels compenseren door er een grote accuset tussen te plaatsen waar de frequentieomvormer zijn stroom direct afneemt, dan krijg je belastingvoordeel. Hybrideaandrijving heet dan dan...
Maar toch.. het blijft elektriek en vocht en onderhoudsgevoelig lijkt me zo.
Belastingvoordeel qua geld bedoel je? ook bij diesel-elektrisch mag je al rode diesel gebruiken, maargoed, uiteindelijk vaar ik misschien 100 a 200 uur per jaar (voorlopig) dus dan hoef je ook niet voor het allerhoogste rendement te gaan.
het elektronische gedeelte lijkt me het minste onderhoud te behoeven, inderdaad een niet al te vochtige omgeving verzorgen (moet geen probleem zijn), maar als je ziet in wat voor omstandigheden elektromotoren in fabrieken moeten werken dan weet je dat ze wel een stootje kunnen hebben.
frank schreef:En slaat je pacemaker niet een slagje
over af en toe vanwege electrische zwerfvelden??
Dat is een kwestie van goed afschermen.
frank schreef:In Canal&riverboat stond net een stukje over hydraulische aandrijving in verband met het plaatsen van de hoofdmotor.
De techneuten daar zeggen dat je dat niet moet doen vanwege de grote verliezen die je onderweg in de aandrijving krijgt..
Klopt, hydrauliek is mooi voor kracht, maar zeer ongunstig voor aandrijving, laag rendement, herrie, duur!, etc.
careljan schreef:Een tijdje terug stond er op de schuttevaer site een artikeltje over electrisch aandrijven met gelijkstroomgeneratoren. Die gelijkstroom wordt vervolgens weer electronisch omgezet in wissel/draaistroom met het juiste voltage, waarmee vervolgens een AC [knip]
Verder heb je misschien ook niet zoveel vermogen nodig op je E-motor: die levert immers direct al z'n koppel. Als je niet oppast heb je veel te veel vermogen, dat alleen maar 'verstookt' wordt t.b.v. grotere hekgolven bij het (proberen) te overschrijden van je rompsnelheid.

Groet, CJ
Een gelijkstroomgenerator is een heel interessante optie, alleen voorlopig is dat allemaal ver boven mijn budget. Wat ook nog interessant is is het met gelijkstroom voeden van de frequentieregelaar, als deze daar geschikt voor te maken is zou ik rechtstreeks vanuit een grote accubank (400 volt?) kunnen varen, maar dan praat je wel over een pittige investering en speciale elektronica (die vast niet voor weinig op marktplaats staat ;) )

Van Anton Schiere van www.elektrischvaren.info heb ik vernomen dat je voor elektrisch varen ongeveer 1 kW = 3 pk moet aanhouden bij de berekening. Als ik dus inderdaad een 75 kW elektromotor aanschaf zou dat ongeveer overeen moeten komen met een 200 pk dieselmotor.
Mijn rompsnelheid is ongeveer 22 km/h (24m waterlijnlengte) en als ik dat daarmee haal ben ik dik tevreden :D
johan schreef:ik heb ook zo m'n twijfels over de vermogens die je denkt te moeten installeren.
Elektrische motoren hebben nu eenmaal het immense voordeel dat je altijd over maximaal koppel beschikt, wat bij rechtstreekse aandrijving niet het geval is. En koppel is wat je nodig hebt om te varen ☺☺
In theorie kun je dus met minder vermogen zeker uit de voeten.
Moderne diesels halen hun maximale koppel al vanaf ongeveer 1000 rpm, dan leveren ze maar zo'n 50 % van hun max vermogen. Hoe dat zit met jouw huidige motor zou je eens moeten uitvogelen.
Je zou dus met zowat het halve vermogen ook al toekomen...
Elektrische motoren hebben over het algemeen een hoog rendement, dus de output van je generatoren zou in dat geval ongeveer ruim de helft van je huidige vermogen mogen zijn...
Mijn huidige motor geeft zo'n 35 pk bij 800 toeren, echter maakt ie momenteel maar 560 toeren dus ik schat 'm op zo'n 25 pk...daarmee haal ik 11 km/h.
Dit betekend denk ik dat ik varend op lage snelheid (8 - 10 km/h) met 10 kW toe kan, maar ik wil ook nog kunnen stoppen als het nodig is en dan is een beetje extra power wel handig. Daardoor denk ik met een generator van 30 a 40 kW een heel eind te komen. Als ik echter meer snelheid nodig heb zal ik een zwaarder aggregaat in moeten zetten.
johan schreef:Overkill heeft in deze weinig zin, het is zaak je generator zo te kiezen dat hij voor de gevraagde output maximaal rendement geeft.
Sowieso is dit een heel interessante discussie waar nog wel veel inkt zal over vloeien ☺☺
Speel zelf al een tijdje met de idee om hetzelfde te doen, maar dan hydraulisch (whoehaaah ☺☺☺)....
Johan
Hydraulisch zou ik persoonlijk niet doen, om voornoemde redenen.

Voorlopige conclusie:
-mooiste systeem in mijn geval (scheepje 26,4x4,7 meter / geschat eindgewicht 70 tot 90 ton) is een grote accubank welke gevoed wordt door één of meerdere (evt. gelijkstroom-) generator(en), waaraan een dc-gevoede frequentieregelaar naar een 6 of 8 polige elektromotor direct aan de schroefas gekoppeld.

Wat ik zo snel mogelijk moet uitzoeken:

-Wat is het rendement van diverse soorten elektromotoren bij lage toeren, en hoeveel overtoeren kunnen deze hebben (ivm kortstondig meer toeren / vermogen uit een relatief lichte motor halen).

-Wat is het rendement van mijn frequentieregelaar met bijvoorbeeld een 45 kW motor op lage toeren, tov een 75 kw motor op lage toeren.

-Moet ik voor een 6 polige (990 toeren) of een 8 polige (740 toeren) motor gaan, langzamer lijkt me beter omdat ik dan een grotere schroef kan gebruiken (dus hoger rendement), ik kan maximaal een 800mm schroef kwijt (ivm hak, hart schroefas tot bovenkant hak is 430 mm).
Gebruikersavatar
Richard van den Berg
Berichten: 580
Lid geworden op: vr nov 30, 2007 11:08 pm
Locatie: Rustenburg
Info: Hanzesloep 880
Ontwerp: Kees Kornaat
Contacteer:

Bericht door Richard van den Berg »

Interessante discussie :)
Boekel schreef: -Wat is het rendement van diverse soorten elektromotoren bij lage toeren, en hoeveel overtoeren kunnen deze hebben (ivm kortstondig meer toeren / vermogen uit een relatief lichte motor halen).

Wat ik tot 4 kW met motoren heb ervaren is dat ze op 100 Hz prima draaien. Ik weet niet meer zeker of ik m'n 11 kW op 100 Hz heb laten draaien. Alleen wat kan je er dan uit trekken?
Eigenlijk kom je dan op de vraag hoe overbelast je een elektromotor waardoor deze defect raakt? Het antwoord is simpel: door oververhitting van de windingen waardoor de isolatie smelt met kortsluiting als gevolg. Kortom als de windingen koel genoeg blijven is alles in orde. Daarom hebben grotere motoren vaak temperatuurvoelers tussen de wikkelingen; als je het buiten voelt ben je te laat.

Als je bedenkt dat een normale asynchrone kortsluitankermotor een aanloopstroom heeft van 6 keer de nominale stroom. Dan weet je dat er kortstondig 6 keer zoveel vermogen beschikbaar is :roll:
Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Bericht door Boekel »

Ik heb inmiddels een motortje...

Afbeelding
LS (Leroy Somer) 75 kW - 990 toeren - 450 kg - tweedehandsje maar lagers voelen nog goed.

Met het 'drivesize' programma van ABB heb ik met een vergelijkbare motor en frequentieregelaar een aantal grafiekjes uitgedraaid:

Afbeelding

Afbeelding
40% overtoeren, de continu-belastbaarheid gaat langzaam omlaag, maar de maximale belastbaarheid daalt snel.

Afbeelding
Afbeelding
Mijn plan: maximaal continu toerental op 700 zetten, dan levert de motor continu maximaal 50 kw. Om te manouvreren / noodstop / etc. kan ik dan tijdelijk (begrensd door inderdaad, de motortemperatuur) doorgaan tot 900 toeren, dan verwacht ik tijdelijk zo'n 100 kw te kunnen leveren.

Afbeelding
Hier tot slot een grafiekje met de totale verliezen met deze motor / frequentieregelaar, totaal minder dan 10 %
Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Bericht door Boekel »

Gebruikersavatar
Richard van den Berg
Berichten: 580
Lid geworden op: vr nov 30, 2007 11:08 pm
Locatie: Rustenburg
Info: Hanzesloep 880
Ontwerp: Kees Kornaat
Contacteer:

Bericht door Richard van den Berg »

Gefeliciteerd :!: Gaaf he zo'n regelaar :D
meester
Berichten: 320
Lid geworden op: di mei 06, 2008 6:43 pm
Locatie: loosduinen
Contacteer:

Bericht door meester »

Hallo Boekel,
het concept zoals jij gekozen hebt draait al enige jaren bij rederij de Nederlanden in amsterdam
zij hebben al hun rondvaartboten met dit soort systemen uitgevoerd met deze technieken door gti amsterdam
Klaas Pater kan je er alles van vertellen
ik heb zelf er in rondgeneusd en ben tot slotsom gekomen dat het werken met standaard componenten een bedrijfszekere installatie oplevert
wel is je vermogen wat hoog maar deellast draaien heeft ook nog een aardig rendement.
momenteel zijn zij toerenvrije fiat commonrail diesels met generatoren aan het testen die zij op uitlaattemperatuur regelen en in en af schakelen.
als je er meer over wil weten moet je me even mailen
ik ben volgende week weer thuis
Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Bericht door Boekel »

Kijk dat klinkt interessant.

Ik hoop door mijn frequentieregelaar dubbel te voeden, om een zuiniger systeem te maken:

-1 mooie 50 Hz voeding 3 fasen van omvormers.
-2 voeding van aggregaat, toerengeregeld aan de hand van de vraag, dus weinig vraag, minder toeren en dus bijvoorbeeld 20 Hz, maximale vraag: vol gas en bijv. 60 Hz

De frequentieregelaar richt de inkomende wisselspanning gelijk dus in principe zou het moeten werken. Ik weet alleen niet of de spanning niet teveel lager of hoger wordt.

Bijvoorbeeld...
meester
Berichten: 320
Lid geworden op: di mei 06, 2008 6:43 pm
Locatie: loosduinen
Contacteer:

Bericht door meester »

een frequentie regelaar kan je misschien het beste voeden met gelijkstroom. hij maakt van 3 fase wisselstroom toch ook gelijkstroom om het daarna weer om te vormen naar wisselstroom. het vermijden van 1 conversiestap scheelt weer rendement.
ik heb systemen gezien die in zgn cascade schakelen.
1 pakket accu,s en een of meerdere generatorsets
bij korte trips of manoeuvres gebruik je de accu's maar bij een grotere vermogensvraag start de generator. en bij een nog hogere energievraag de volgende generator.
door een variabel toerental van de generator toe te laten krijg je geen "schone"stroomlevering maar dat maakt ook niet uit, de FR maakt er toch gelijkstroom van. om een hoog rendement te krijgen op alle toerentallen moet je de bedrijfstoestand goed kunnen monitoren. dat gaat het eenvoudigst door het meten van de uitlaattemperatuur. door een hoge temperatuur tot 420gr krijg je de beste resultaten. ook wat co2 productie betreft. NOX is wel een probleem bij die hoge temperatuuren.
de keuze van je motor vermogen en generator vermogen is wel een ingewikkelde. jij hebt al gekozen dus die discussie gaan we niet opstarten.
nu is de vraag: wil je het komplete vermogen met je generator dekken.
door gebruik te maken van softstart technieken hoeft je aanloopstroom niet zo hoog te worden maar je kan er ook voor kiezen om de piek uit je accu,s te halen. die piek heb je alleen bij starten en bij nood en manouvreren. het verbruik bij kruissnelheid is volgens de ervaringen van rederij de nederlanden verrassend laag.
de techniek om je vraagpiek uit je accu's te halen wordt ook gebruikt bij de multiplus van victron.
regeltechnisch vraagt zo'n installatie wel wat maar het is wel gewone van de plank techniek. elektroprojecten in amsterdam heeft al meerder installaties gebouwd.
misschien zou de keuze voor gelijkstroomgeneratoren in dit geval voor de hand kunnen liggen. je hebt dan minder problemen met sinchroniseren.
Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Bericht door Boekel »

Een gelijkstroomvoeding zou inderdaad erg mooi zijn, er is alleen een klein addertje: de dc-bus staat zo'n 540 volt op, dat betekend dus een accupakket van 270 cellen...

Het in/ uitschakelen van generator(en) kan ook automatisch bijvoorbeeld door een simpele accumonitor. om te zorgen dat de cellen niet overladen worden.

Dan is het dus wellicht weer praktischer / goedkoper om bijvoorbeeld 6x victron 3000 VA omvormers te nemen, die kunnen continu 18 kVA leveren en piek bijna het dubbele. In combinatie met een dikke 24 of 48 volt accubank (ik heb nu maar zo'n 18 kWh / 24 volt in m'n boot liggen)
Nadeel daarvan is dat je met 50 Hz moet werken, maar voordeel is dat je met een heel kleine generator kan werken omdat de omvormers enorm kunnen pieken.

Mocht ik een 500 volt accubank maken zal ik maar wel een centraal watervulsysteem erbij nemen ;)

Overigens is bij een gelijkstroomgenerator de gelijkstroom ook gemaakt met een gelijkrichter, dus maakt het geen stappen uit waar ik dat doe.
Boekel
Berichten: 858
Lid geworden op: za dec 01, 2007 10:55 am
Locatie: Alkmaar
Info: Oving1
Motorscheepje 1914
26,4 x 4,7m
Diesel elektrisch, Cummins 5.9bt / Stamford generator 85kvA / ABB frequentieregelaar / LS 75kW 6p elektromotor
Druk aan het verbouwen tot varend woonschip.
Contacteer:

Bericht door Boekel »

Afgelopen maanden flink bezig geweest:

Afbeelding
Oude motor in de takels...

Afbeelding
Wat een ruimte...

Afbeelding
Oude fundatie eruit.

Afbeelding
Met een boormachine gaat het wat netter, de klinknagels wegboren ipv branden.

Afbeelding
Goed ingepakt en beschermd :)

Afbeelding
Hoppa...

Afbeelding
Dat ruimt lekker op.
Gesloten